КАНАТАЦЫЙНЫЯ ПРЫМЕТНІКІ З АГУЛЬНЫМ СЕМАНТЫЧНЫМ КАМПАНЕНТАМ «МАРАЛЬНЫЯ, УНУТРАНЫЯ ЯКАСЦІ АСОБЫ»

Abstract

Артыкул прысвечаны аналізу прыметнікаў, у тым ліку некаторых дзеепрыметнікаў у значэнні прыметнікаў, з узуальна-абумоўленым канатацыйным значэннем, якія функцыянуюць у мастацкіх тэкстах і шырока выкарыстоўваюцца беларускімі пісьменнікамі для характарыстыкі асобы. У артыкуле акрэсліваюцца розныя тыпы канатацыі; акцэнтуецца ўвага на лексічных сродках выражэння ўзуальнай канатацыі; разглядаюцца словы з агульным семантычным кампанентам «маральныя, унутраныя якасці асобы» , што ўваходзяць у вялікую тэматычную групу канатацыйных характарыстык асобы «чалавек і яго якасці» ; падаюцца адпаведныя лексічна-семантычныя групы (звыш 30 ЛСГ); ракрываецца семантычны патэнцыял названых моўных адзінак, якія вызначаюцца сінанімічным багаццем і выступаюць незамянімым сродкам выражэння эмацыянальных ацэнак у мастацкім тэксце пры характарыстыцы літаратурных персанажаў як у маўленні аўтара, так і ў маўленні герояў.

The article is devoted to the analysis of adjectives, including some participles in the meaning of adjectives, with the usual connotative meaning, which function in artistic texts and are widely used by Belarusian writers to describe a person. The article outlines different types of connotation; attention is focused on lexical means of expressing uzual connotation; words with a common semantic component «moral, internal qualities of a person» are considered, which are included in a large thematic group of connotative characteristics of a person «a person and his qualities» ; appropriate lexical-semantic groups (more than 30 LSGs) are submitted; the semantic potential of the mentioned language units is revealed, which are defined by a wealth of synonyms and are an indispensable means of expressing emotional evaluations in the artistic text when characterizing literary characters both in the speech of the author and in the speech of the heroes.