ЭКСПЛІКАЦЫЯ ПАЗІЦЫІ ПЕРСАНАЖА Ў АЎКТАРЫЯЛЬНЫМ НАРАТЫВЕ ІВАНА ШАМЯКІНА

Abstract

У артыкуле разглядаецца эксплікацыя суб’ектаў аўктарыяльнага наратыву рамана «У добры час» І. Шамякіна на ўзроўні камунікатыўнай мадэлі «наратар - персанаж». Выкарыстаны структурны, апазіцыйны і семантыка-стылістычны метады даследавання. Паказана адметнасць няўласна-простага маўлення ў фарміраванні суб’ектнай перспектывы на фоне знешне аб’ектыўнага аповеду. У такім маўленні вызначаны спецыфіка ўзнікнення апазіцыі наратар / персанаж , прынцып уключанасці пункту гледжання персанажа і семантыка-сінтаксічныя структуры. Асэнсавана роля модусу ўспрымання з уключэннем прыроды, людзей, памяшкання і такіх кампазіцыйных прыёмаў суб’ектывацыі, як выяўленчы і мантажны. Акрэслена моўная спецыфіка катэгорыі рэтраспекцыі ў рэалізацыі модусу ўспаміну. Прааналізаваны моўныя структуры пазіцыі персанажа на ўзроўні сказа, макрапрапазіцыі і фрагмента. Выяўлены асаблівасці ідыястылю І. Шамякіна ў стварэнні сінкрэтычнай апавядальнай асобы.

The article deals with the explication of the subjects of the auctorial narrative in the novel «In Good Time» by I. Shamyakin at the level of the «narrator-character» communicative model. Structural, oppositional and semantic-stylistic research methods are used. The peculiarity of free indirect discourse (speech) in the formation of a subjective perspective against the background of an outwardly objective narration is shown. In such a speech, the specifics of the emergence of the opposition narrator / character , the principle of inclusion of the character’s point of view, and semantic-syntactic structures are determined. The role of the mode of perception is comprehended with the inclusion of nature, people, premises and such compositional methods of subjectivation as pictorial and montage. The linguistic specificity of the category of retrospection in the realization of the mode of recollection is outlined. The language structures of the character’s position at the level of the sentence, macroproposition and fragment are analyzed. The features of I. Shamyakin’s individual style in the creation of a syncretic narrative person are revealed.