ЖАНРАВАЯ СВОЕАСАБЛІВАСЦЬ «КІПАРЫСАЎ» М. ГАРЭЦКАГА

Abstract

У артыкуле разглядаецца жанравая спецыфіка дакументальна-мастацкага твора «Кіпарысы» М. Гарэцкага, у якім вылучаюцца рысы дзённіка і травелога. Выяўлена, што для мастацкай манеры аўтара характэрны аўтабіяграфізм, жанравы сінкрэтызм і факталагічная аснова. Атрыбутамі пісьменніцкага дзённіка з’яўляюцца зварот да чытача і метатэкстуальныя элементы. Вызначана, што, нягледзячы на агульначалавечыя пытанні, закранутыя ў тэксце, і выкарыстанне прыёмаў адзіўлення і іншасказання, антыўтапічных матываў, «Кіпарысы» можна толькі аддалена аднесці да філасофска-алегарычнай прозы ў адрозненні ад «Лявоніуса Задумекуса» і «Скарбаў жыцця». Дзякуючы шматлікім алюзіям, універсальнасці вобразнай сістэмы і праблемна-тэматычнага поля, сінтэзу катэгорый асабістага і нацыянальнага, наяўнасці сувязяў з еўрапейскай літаратурнай традыцыяй і дыялогу з «іншымі» «Кіпарысы» М. Гарэцкага адпавядаюць сусветнаму культурнаму кантэксту першай паловы XX ст. The article deals with the genre specifics of M. Haretski’s documentary fiction «Cypresses» with the features of diary and travelogue. It is revealed that the author’s artistic manner is characterized by genre syncretism and the use of autobiographical and factual basis. The attributes of a writer’s diary are a dialogue with the reader and metatextual elements. It is stated that, despite raising universal human issues and the use of techniques of estrangement and allegory, dystopian motifs, «Сypresses» can only be remotely attributed as philosophical and allegorical prose, unlike «Lyavonius Zadumekus» and «Life’s Treasures». Due to numerous allusions, the universality of the figurative system and the problem-thematic field, the synthesis of personal and national categories, the presence of links with the European literary tradition and dialogue with «others», the work fits into the world cultural context of the first half of the XXth century.