РЭАЛІЗАЦЫЯ СЭНСАВЫХ АПАЗІЦЫЙ У ПАЭТЫЧНЫМ ДЫСКУРСЕ МІКОЛЫ МЯТЛІЦКАГА

Abstract

У артыкуле аналіз паэтычных тэкстаў Міколы Мятліцкага праводзіцца на аснове аднаго з маладаследаваных аспектаў камунікатыўнай стылістыкі, заснаванага на падыходзе «ад рэакцыі да стымулу», або «ад чытача да тэксту», пры якім дэкадаванне мастацкага твора залежыць ад ментальна-эмацыянальнай сферы адрасата. Падыход «ад рэакцыі да стымулу» адлюстроўвае дынаміку камунікатыўнай прасторы мастацкага дыскурсу праз разнастайныя моўныя сродкі і структуры тэксту, дзякуючы якім мадэлюецца ідыястыль пісьменніка. На матэрыяле паэтычнага дыскурсу М. Мятліцкага аналізуецца эксплікацыя сэнсавых апазіцый і іх інварыянтаў як базавых універсальных катэгорый. Паказана адметнасць дамінантнай сэнсавай апазіцыі «жыццё – смерць», якая ўключаецца ў іншыя апазіцыі М. Мятліцкага. У адрозненне ад многіх даследаванняў мовы паэтычнага тэксту, акцэнт зроблены, у першую чаргу, на ўліку граматычных сродкаў мовы – катэгорый склону, часу, трывання, стану – у фарміраванні паэтычных вобразаў. In the article, the analysis of Mykola Myatlitsky's poetic texts is based on one of the understudied aspects of communicative style, based on approach "from reaction to stimulus", or "from reader to text", in which decoding of a work of art depends on the mental and emotional sphere of the addressee. The approach "from reactions to the stimulus" reflects the dynamics of the artistic communicative space discourse through a variety of language devices and text structures, thanks to which the writer's idiostyle is modeled. Based on the material of M. Myatlitsky's poetic discourse the explication of semantic oppositions and their invariants as basic universals is analyzed categories. The distinctiveness of the dominant semantic opposition "life - death" is shown, which is included in other oppositions of M. Myatlitski. Unlike many studies the language of the poetic text, emphasis is placed, first of all, on the consideration of grammar means of language – categories of declension, tense, duration, condition – in the formation of poetic images.