КАМУНІКАТЫЎНА-ПРАГМАТЫЧНЫ ПАТЭНЦЫЯЛ СТРУКТУРНА-СІНТАКСІЧНЫХ МАДЫФІКАЦЫЙ У БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ

Abstract

Артыкул прысвечаны даследаванню камунікатыўна-прагматычнага патэнцыялу структурна-сінтаксічных мадыфікацый у беларускай мове. Выяўлены прагматычныя тыпы выказванняў у беларускай мастацкай прозе - канстатывы, экспрэсівы, дырэктывы, інтэррагатывы, вакатывы і аптатывы, рэпрэзентацыя якіх прадстаўлена канструкцыямі няпоўнымі, эліптычнымі, рэдукаванымі і з імпліцытнай семантыкай. У ходзе даследавання вызначаны відавы клас прагматычных тыпаў - няпоўныя кантэкстуальныя сказы, эліптычныя сказы з семантыкай дынамічнай і статальнай лакалізацыі ў межах прасторавага арыенціра і па-за яго межамі, актыўнага дзеяння, маўленчых працэсаў, сэнсава дыферэнцыраваныя канструкцыі з сінтаксічнай рэдукцыяй.

The article is devoted to studying the communicative-pragmatical potential of structural-syntactic modifications in Belarusian. It reveals pragmatic types of utterances in Belarusian literary prose - constatives, expressives, directives, interrogatives, vocatives and optatives, that are represented by incomplete, elliptical, reduced constructions and with implicit semantics. In the course of the study, species class of pragmatic types was revealed - incomplete contextual sentences, elliptical sentences with the semantics of dynamic and static localization within the spatial reference and above its limits, action, speech processes, sense differentiated constructions with syntactical reduction.