АДНАЎЛЕННЕ І РАЗВІЦЦЁ КАЛЕКТЫЎНА-ДАГАВОРНАЙ РАБОТЫ Ў БССР (КАНЕЦ 40-х – 60-я гг. XX ст.)

Abstract

Аднаўленне ў другой палове 1940-х гг. і далейшае развіццё ў 1950–1960-х гг. калектыўна-дагаворнага рэгулявання працоўных адносін мела важнае значэнне для павышэння актыўнасці працоўных мас і ролі прафсаюзаў, вырашэння сацыяльных пытанняў. Аднак у калектыўна-дагаворнай рабоце было шмат фармалізму. Дагаворная сутнасць і рэгулятыўнае значэнне калектыўных дагавораў у сферы працоўных адносін, што мела месца ў час НЭПа, былі згублены. Спробы ажывіць калектыўна- дагаворную справу прымаліся ў час касыгінскай эканамічнай рэформы, калі ў сакавіку 1966 г. быў адноўлены нарматыўна-прававы статус калдагавораў. Аднак калектыўна-дагаворная практыка ў СССР мела шэраг асаблівасцей. Перш за ўсё, наймальнікі і працаўнікі выступалі не як бакі сацыяльнага партнёрства са сваімі інтарэсамі, а як прадстаўнікі аднаго калектыву, якія вырашалі аднолькавыя задачы. Па сутнасці калектыўны дагавор уяўляў сабой план сумесных дзеянняў адміністрацыі і прафсаюзнага камітэта па паляпшэнні ўмоў і аховы працы, рашэнні іншых сацыяльных пытанняў на прадпрыемстве. Renewing in the second half of the 1940s and further development in the 1950-1960s of collective-contract regulation of labor relations had an important meaning for increasing the activity of working people and the role of trade unions, solving social problems. However, the collective-contract work had a lot of formality. Contract essence and regulation meaning of collective contracts in the sphere of labor relations in the time of NEP were lost. The attempts to revive the collective-contract system were made in the time of Kosygin’s economic reform, in March 1966 the normative legal status of collective contracts was renewed. But the collective-contract practice in USSR had a range of peculiarities. First of all employers and employees were presented not as the sides of social partnership with their interests but as representatives of one team who solve the same problems. In its essence a collective contract represented a plan of joint activity of the administration and trade union committee on improving the conditions and labor protecting, solving other social issues on the enterprise.