БЕЛАРУСКАЯ АСПЕКТНАЯ ТЭРМІНАГРАФІЯ (на матэрыяле інкарпараваных тлумачальных слоўнікаў лінгвістычных тэрмінаў)

Abstract

Артыкул прысвечаны сістэматызацыі прынцыпаў укладання аспектных інкарпараваных слоўнікаў, г. зн. невялікіх лексікаграфічных твораў, якія ўключаны ў склад іншых выданняў – уласна лексікаграфічнага, лінгвадыдактычнага, энцыклапедычнага характару. Аб’ектам даследавання з’яўляюцца аспектныя тлумачальныя слоўнікі лінгвістычных тэрмінаў, апублікаваныя ў Беларусі ў другой палове ХХ–ХХІ ст.Абгрунтавана выснова, што пераважная большасць такіх слоўнікаў вызначаецца алфавітнай макраструктурай. Алфавітныя слоўнікі, уключаныя ў манаграфіі, дысертацыйныя і лексікаграфічныя работы вызначаюцца абмежаваным аб’ёмам. Гэта звычайна выключае магчымасць разгортвання алфавітна-гнездавой макраструктуры. У мікраструктуру большасці аспектных слоўнікаў уваходзяць абавязковыя і факультатыўныя кампаненты. Да абавязковых адносяцца зона намінацыі і зона семантызацыі. У асобных слоўніках абавязковымі з’яўляюцца таксама зона эквіваленцыі і зона ілюстрацый. Факультатыўнымі могуць быць зона прагматычнай інфармацыі, зона сінонімаў, зона эквіваленцыі, зона адсылак, зона ілюстрацый, зона пашпартызацыі. The article is devoted to systematization of the principles of compiling aspect incorporated dictionaries, it means small lexicographical works included in the contents of other editions – properly lexicographical, linguodidactic and encyclopedic ones. The object of the research are the aspect explanatory dictionaries of linguistic terms published in Belarus in the second half of the XX – XXI centuries. The conclusion has been substantiated that the majority of such dictionaries is defined by alphabetic macrostructure. Alphabet dictionaries included into monographs, dissertations and lexicographic works are defined by limited volume. It excludes the possibility to unfold the alphabet-nest macrostructure. The macrostructure of most of aspect dictionaries includes obligatory and optional components. Obligatory ones include zone of nomination and zone of semantization. Separate dictionaries have also zone of equivalence and zone of illustrations as obligatory. Optional may be zone of pragmatic information, zone of synonyms, zone of equivalence, zone of references, zone of illustrations, zone of passportization.